Ayşe Hasol Erktin, Mimar, HAS Mimarlık,
ayse.erktin@hasmimarlik.com.tr
Mimarlık eğitiminin genel kültür açısından eşsiz bir deneyim kazandırdığını; yaşamın her alanında başarıya götürecek bir eğitim olduğunu öteden beri savunurum. Mimarlık, çok yönlü düşünmeyi, kısıtlı kaynakları optimize etmeyi, sanat ve teknolojiyi birlikte kullanmayı öğretir.
Bu düşünce son yıllarda, “tasarım odaklı düşünce” adı altında tartışılmaya başlandı. “Tasarım odaklı düşünce” sistematiği sadece mimarlık için değil, işletme, mühendislik, kamu yönetimi, kısaca yaşamın her alanındaki üretim ve hizmetler için büyüteç altına alındı. İşletme kuramcıları, tasarım odaklı düşüncenin çağdaş dünyada yaşamın her alanında kullanımını öneriyorlar. Tasarım odaklı düşüncenin ne olduğunu tasarımcıların içselleştirdiği davranış biçimlerinden çıkarmak olanaklı. İşte tasarımcıların öne çıkan alışkanlıkları:
- İzlemek
Tasarımcılar izlemeyi severler. Bakmayı bilirler. Problem bulmayı ve çözmeyi severler. İşlemeyen parçaları görürler, çözüm ararlar. İleriyi görmeye yatkındırlar.
- Özdeşleşmek
İhtiyacı tespit ederken yalnızca kullanıcının ne istediğini sormakla yetinmez; eksikliğin ne olduğunu yorumlarlar. Kullanıcıyla özdeşleşir; çizim üstünde binada dolaşır; kullanıcı adına tasarımı yaşarlar. Tasarladıkları ürünün nasıl işleyeceğinin senaryosunu yazarlar. İleriyi görmeye, çözüm getirmeye çalışırlar. Gelecekteki ihtiyacı tespit ederler.
- Görselleştirmek
Görselleştirmeyi, fikri somutlaştırmayı bilirler. Sorunu, bilmeyen 3. kişilere anlatırken görselleştirip anlaşılır hale getirmeye alışıktırlar. Böylece yenilikçi yaklaşımları, sıra dışı düşünceleri görece tutucu kişilere daha etkileyici bir biçimde sunabilir ve onları ikna edebilirler.
- Büyük resmi kaybetmeden çözüm
Genel bakabilme; karmaşık problemleri parçalara ayırıp çözebilme yetisine sahiptirler. Bir yandan bütünü ele alırken, diğer yandan problemleri teker teker ama işleyen bir bütün içinde irdeleyip çözmeyi bilirler.
- Eşgüdüm
Her şeyi bilemez ama bilgiyi kimden, nereden elde edeceğini bilirler. Çoklu uzmanlıklarla çalışmaya alışıktırlar. Diğer disiplinlerden yararlanırlar ve çelişkili kararları optimize ederler. Farklı disiplinler arasında tercümanlık yapabilirler.
- Somutlaştırmak
İşi yarıda bırakmak istemezler. Elle tutulur bir sonuç almayı hedeflerler. Ulaşılamayacak bir ideal beklentisi yerine ideale en yakın çözümü benimseyebilirler. Projeyi tamamlama arzusuyla, sonuna kadar gidip üretmek isterler. Somutlaşmayan fikir, tasarımcı için azaptır.
- Doğrulama döngüsü
Süreç boyunca maketler, görselleştirmelerle fikirlerini denerler. Uyumsuzlukları, işlemeyen noktaları gidermek için yeniden tasarlar, revize ederler. Proje sonuçlanana kadar sürekli bir tasarım-deneme-düzeltme döngüsü devam eder.
İleriye yönelik yaşamı senaryolaştırmak ve öngörü, dünyanın en eski mesleklerinden biri olan mimarlığın öteden beri kullanmak zorunda olduğu yöntemlerdi. Endüstri devrimiyle ortaya çıkan uzmanlaşma ile birlikte, mimarlar çok uzmanlıklı takımlarla çalışma konusunda da deneyim kazandılar. İçinde bulunduğumuz “Endüstri 4.0” döneminde ise geleneksel mesleklerin yerini alan ve akıl almaz bir hızla evrilen uzmanlık türlerinden yararlanmak; bunları eşgüdüm içinde çalıştırmak, kendi içinde başlı başına ayrı bir uzmanlık alanı…
“Tasarım odaklı düşünce”yi savunanlar, mimarların öngörülü ve çok uzmanlıklı çalışma ilkelerini; ürettiklerini somutlaştırma yeteneklerini, iş dünyasının diğer dallarında da kullanılır kılmayı amaçlıyorlar. Mimarların çalışma biçimlerini ayrıntılı olarak inceleyerek tasarım sürecindeki adımların diğer sektörlerde de uygulanmasını öneriyorlar.
Böyle giderse bir gün herkes “mimar gibi düşünecek”…*
bi_özet gayrimenkul 