[SU YALITIM ÇÖZÜMLERİ]: Binalarda Su Yalıtımı Yönetmeliği

/// BTM’nin Katkılarıyla///

Yapılaşmanın yüzde 95’inin deprem kuşağında yer aldığı ülkemizde binaların depreme dayanıklılığını doğrudan etkileyen unsurların başında su yalıtımı geliyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 3.7.2017’de yayınladığı Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği ile binalarda su yalıtımı zorunlu hale gelirken uygulamanın esaslarını belirleyecek olan Binalarda Su Yalıtımı Yönetmeliği de 27.10.2017 tarihinde resmi gazetede yayınlandı. Yönetmelik hakkında merak edilenleri BTM Teknik Danışmanı Jozef Bonfil cevapladı.

Binalarda Su Yalıtım Yönetmeliği devreye girdikten sonra birçok kişinin merak ettiği konu, kontrol mekanizmasının nasıl işleyeceği. Yönetmeliğe uymayan yapılara ruhsat verilmeyecekse uygulamaların nasıl ve kim tarafından denetleneceği daha da önem kazanıyor. Bir yandan da yapılacak yalıtımın türü ve kalitesi zemin türüne ve coğrafyaya göre değişiyor. Denetleyecek kişilerin büyük bir yetkinlik sahibi olması gerekiyor. Bu denetim sizce nasıl yapılmalı? Yeni bir binadan ev alan vatandaş binasına doğru yalıtım yapıldığına güvenebilecek mi?

Şantiyede yapılacak su yalıtımının denetimini ve raporlanmasını denetim firmaları yapmakla yükümlü. Yapım esnasında çekecekleri fotoğraflardan, tutacakları tutanaklardan oluşacak olan rapor inşaatın bitiminde belediyeye teslim edilerek yapıya kullanım izni alınacak. Binanın kullanım izni varsa su yalıtımı yapılmış demektir. Su yalıtım türünü, kullanılacak olan malzemeleri seçecek olan kişiler, tasarımcılar yani mimarlardır. Mimarlar nasıl ki mimari proje hazırlıyorlarsa, su, ısı, ses ve yangın yalıtım projelerini de hazırlamakla yükümlüler. Mimar su yalıtım projesini kendi hazırlayabileceği gibi, su yalıtım danışmanlarından da destek alabilir.

Su yalıtım yönetmeliğinin kurallarına uygun olarak yapılacak olan yapılar depremde daha güvenli, içinde yaşayacaklara da daha konforlu mekânlar sunacaktır.

Yönetmelik mevcut yapılarda bir iyileştirme veya değişiklik öneriyor mu?

Mevcut yapılarda su yalıtımını da kapsayan yapısal tadilatlar yapılması halinde bu yönetmeliğe uymak yükümlülüktür. Örneğin; mevcut bir kiremit çatı kaldırılıp teras çatı şeklinde düzenlenecek ise söz konusu su yalıtım işlerinin bu yönetmenliğe uygun yapılması gerekir.

Binalarda Su Yalıtım Yönetmeliği ağırlıkla kamu yapıları üzerinde duruyor, yönetmelik kapsamında uygulama için bina türü açısından bir farklılık gözetiliyor mu?

Yönetmelik, yürürlüğe gireceği 1.6.2018 tarihinden itibaren yapılacak olan tüm yapıları kapsamaktadır. 51,50 m’den daha yüksek yapılar ile 10.000 m²’den büyük yapıların temel yalıtımları için özel şartlar getirmektedir. Bu tür yapıların yapıldığı zemindeki su miktarına bakılmaksızın basınçlı su varmış gibi su yalıtımı yapılacaktır.

Yönetmelik ve denetleyenler kadar su yalıtım uygulamaları gerçekleştirenler de önemli. Yanlış uygulama tüm faaliyeti geçersiz kılıyor. Şu anda su yalıtımı sektöründe çalışan mesleki yeterlilik belgesi almış, kalifiye yeterli sayıda usta var mı? Bu konuda bir çalışma mevcut mu?

Yeterli sayıda kalifiye su yalıtım ustası piyasada bulunmaktadır. Bu ustaların belgelendirilmeleri hızla devam etmektedir.

Su yalıtımı konusunda çoğunlukla depreme dikkat çekiliyor. Ancak nemli ve küflü binalarda oturmak sağlık açısından da sorunlar yaratıyor. Bu konuda görüşleriniz nelerdir? Toplumda bu konuda bilinç yaratmak için başka hangi konulara dikkat çekilmeli?

Yapı içine girecek olan su demirlerde korozyona neden olacağı gibi nemli ortamlarda yaşayan insanlarda da ciddi rahatsızlıklara yol açmaktadır: Özellikle üst solunum yolu rahatsızlıkları, eklem romatizması gibi. Bugüne kadar kamuda deprem konusu daha çok işlendiğinden, bu yönetmelik de ilk başta bu yönü ile öne çıkmaktadır. Tüketici için sağlık ve konfor ile ilgili iyileştirmeler de anlatılmalıdır.

Yalıtımlı bir bina satın alındıktan sonra kullanıcı tarafından yapılan tadilatların su yalıtımına zarar vermediği nasıl kontrol edilecek? Artık bu tür tadilatlar için bir izin alınması mı gerekecek?

Binanın kendisinde yapılacak olan tadilatlar su yalıtım işlerini de kapsıyorsa bu yönetmeliğe uygun hareket edilmesi zorunludur. Bina tadilatı için tadilat projesinin hazırlanması, belediye tarafından onaylanması ve yapım aşamasında denetim şirketlerince denetlenmesi ve raporlanması gerekecektir. Şahsın kendi dairesi içinde yapacağı ıslak hacimlerdeki kısmi tadilatlar ise bu yönetmelik kapsamı dışındadır.

Deprem kuşağında yer alan ülkemizde binaların dayanıklılığını doğrudan etkileyen su yalıtımı lüks olmaktan ziyade hayati bir zorunluluk. Büyük depremlerde can kayıplarının önemli bir bölümü su yalıtımı olmayan binaların yıkılmasından kaynaklanıyor. Su yalıtımının öneminin farkında olan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı da 3.7.2017’de yayınladığı Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği ile binalarda su yalıtımını zorunlu hale getirdi. Yayınlanan Su Yalıtım Yönetmeliği ile de su yalıtımının nerelerde, nasıl yapılacağı, hangi malzemelerin kullanılacağı gibi konular netliğe kavuştu.

Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği’nde su yalıtım projesinin yapılması, denetim şirketlerince uygulamanın denetlenmesini ve raporlanmasını yapının kullanım izni için şart koşmaktadır. Gene ilk kez İmar Yönetmeliği’nde teras çatı ve bitkilendirilmiş çatılar tanımlanmıştır.
27.10.2017 tarihinde yayınlanan Su Yalıtım Yönetmeliği zeminleri geçirimliliğine göre sınıflandırmakta ve temellerde yapılacak olan yalıtım türlerini belirlemektedir.
Özellikle 10.000 m²’den büyük veya 51,50 m’den yüksek yapılarda zemin durumuna bakılmaksızın basınçlı su varmış gibi temel yalıtımlarının yapılmasını, bina temel ve perdelerinin yeraltı su seviyesinin altında olması halinde basınçlı su esaslarına göre yalıtılmasını şart koşmaktadır.
Basınçlı su temel yalıtımında yatay alanların örtü tipi malzemeler ile yalıtılmasını, perdelerde de kullanılacak malzemelerin yataydakiler ile uyumlu olmasını şart koşmaktadır.
Yapısal su yalıtım malzemeleri için kriterler konulmuştur.
Bitişik nizam yapılarda iksa sistemi ile yalıtımın yapılacağı yüzeylerin ayrılması şartı gelmiştir.
Temellerde, çatılarda, banyolarda, su depolarında ve havuzlarda uygulanacak olan malzemeleri tanımlamakta ve bu ürünlerin uygulama kural standartlarına göre uygulanmasını önermektedir.